ΠΕΡΙ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑ…

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ π. Β. ΒΟΛΟΥΔΑΚΗ

ΚΑΙ ΜΕΡΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ΔΙΚΑ ΜΑΣ

(Σημ.: Αντιαιρετικόν Εγκόλπιον)

ΠΕΡΙ  ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ  ΣΥΝΕΧΕΙΑ…

 

 Λάβαμε την παρακάτω επιστολή από τον π.Βασίλειο Βολουδάκη, την οποία και δημοσιεύουμε.

Προς τους  Υπευθύνους της   Ιστοσελίδος της  Ι. Μητροπόλεως Γλυφάδας   Ευρισκόμενος μακρυά από την  Αθήνα πληροφορήθηκα από email του «Αντιαιρετικού  Εγκολπίου» ότι αναρτήσατε κείμενο-απάντηση σε δημοσίευμα  του Περιοδικού μας «Ενοριακή Ευλογία», για την ύλη του οποίου είμαι υπεύθυνος. Πρόκειται για το κείμενό σας «Περί  Ομοιοπαθητικής» του κ. Κωνσταντίνου Καρακατσάνη, Καθηγητού Πυρηνικής  Ιατρικής του Α.Π.Θ., που αντικρούει το δημοσίευμα της «Ενοριακής Ευλογίας» «Η  Ομοιοπαθητική στην Παράδοση της Ορθοδοξίας» του Κληρικού της  Ι. Μητροπόλεως Πέτρας  Αρχιμανδρίτου Χρυσοστόμου Τροχαλάκη.  Ως υπεύθυνος της «Ενοριακής Ευλογίας» αισθάνομαι την υποχρέωση να κάμω τις κατωτέρω διευκρινήσεις και επισημάνσεις και, παρακαλώ, χάριν της  Αληθείας, να δημοσιευθούν μαζί με το κείμενο του κ. Καρακατσάνη. 1. Το Περιοδικό μας παραμένει σταθερά κατά της  Ομοιοπαθητικής και προσωπικά ο υπογραφόμενος από της χειροτονίας μου, το 1971, δεν έπαυσα να αποτρέπω από αυτήν, όσους με ερωτούν. Και μόνο ότι ο όρος «Ομοιοπαθητική» έχει δημιουργηθεί και χρησιμοποιείται από αποκρυφιστάς, αρκεί για να μην αναφερόμεθα σ’ αυτήν ως θιασώται της.  Ως  επισφράγιση των γραφομένων μου σημειώνω ότι από τις  Εκδόσεις «ΥΠΑΚΟΗ», που τελούν και αυτές υπό την ευθύνη μου, είχαμε εκδόσει πρώτοι το κείμενο-καταπέλτη κατά της  Ομοιοπαθητικής του γνωστού Καθηγητού κ.  Αθαν.  Αβραμίδη. 2. Φιλοξενήσαμε το κείμενο του π. Χρυσοστόμου σε χώρο του περιοδικού μας με την ένδειξη «Ελεύθερο Βήμα της  Ενοριακής Ευλογίας» για να καταδειχθή ότι το κείμενο δεν υιοθετείται από το περιοδικό μας αλλά δημοσιεύεται για να προκληθή διάλογος σε ένα θέμα που δημιουργεί σύγχυση στο Ορθόδοξο πλήρωμα. Δεν αρκεσθήκαμε δε μόνο στην ένδειξη αυτή, αλλά προτάξαμε και προλογικό Σημείωμα, στο οποίο εξέθεσα τους λόγους της δημοσιεύσεως και κάλεσα σε διάλογο όλους και ιδίως εκείνους που έχουν ασχοληθεί επιστημονικά με το θέμα και δεν υιοθετούν την  Ομοιοπαθητική. 3. Στην έκκλησή μας για διάλογο δεν ανταποκρίθηκε ο καθηγητής κ. Καρακατσάνης αφού δεν μας έστειλε την απάντησή του στο περιοδικό μας, αλλά την έστειλε στην  Ι. Μητρόπολη Γλυφάδας προς ανάρτηση, δίδοντας εμμέσως πλην σαφώς την εντύπωση στους αναγνώστες του ότι αισθάνεται  αντίπαλος του περιοδικού μας, δεδομένου ότι δεν έκαμε την παραμικρή αναφορά στις διευκρινήσεις που προτάξαμε του δημοσιεύματός μας. 4. Στο περιοδικό μας τονίσαμε ότι για εμάς, πρωτεύει η επικράτηση της  Ενότητος του  Ορθοδόξου πληρώματος –που τώρα δεν υπάρχει ως προς το  θέμα της  Ομοιοπαθητικής–  και γι’ αυτό προέβημεν στη δημοσίευση του άρθρου του π. Χρυσοστόμου.  Ο κ. Καρακατσάνης, όμως, φαίνεται να πιστεύη ότι δεν υπήρχε διχογνωμία των πιστών (Κληρικών και λαϊκών) ως προς το θέμα, αλλά ότι το πρόβλημα  δημιουργήθηκε από το περιοδικό μας, γι’ αυτό,  γράφει,  μετά τον σχολιασμό του στο δημοσίευμα του περιοδικού μας: «Μετά τα ανωτέρω υπάρχει ανάγκη ή όχι να τοποθετηθεί η επίσημη  Εκκλησία –στα πλαίσια της Ποιμαντικής Της Διακονίας– στο ερώτημα αν η «Ομοιοπαθητική» είναι συμβατή με την (Ορθόδοξη) Θεολογία Της;».  Αν δεν είναι αυτό το νόημα των γραφομένων του, δεν θα έπρεπε να συγχαρή  το περιοδικό μας που είχε την τόλμη να φέρη  στο προσκήνιο ένα θέμα-απόστημα για την πνευματική ζωή του λαού μας; 5.   Η αλήθεια, πάντως, είναι ότι το πρόβλημα είναι υπαρκτό. Πρέπει να γνωρίζει ο κ. Καθηγητής ότι σε αρκετά Μοναστήρια της Πατρίδος μας υπάρχουν πολλοί Μοναχοί και Μοναχές  –υπάρχουν ακόμη και στο  Άγιο  Όρος– που τάσσονται αναφανδόν υπέρ της  Ομοιοπαθητικής και την συνιστούν ενθέρμως.  Αλλά και στη Θεσσαλονίκη, που διδάσκει ο κ. Καρακατσάνης, υπάρχει Μοναστήρι διακεκριμένου Πνευματικού, που διατηρεί  Ομοιοπαθητικό  Ιατρείο!  Άραγε, αυτά δεν τα γνωρίζει; 6. Το πρόβλημα της  Ομοιοπαθητικής δεν λύεται μόνο με τις  καταφορές του κ. Καθηγητού εναντίον των συγγραμμάτων του γνωστού αποκρυφιστού Βυθούλκα (γιατί μόνο σ’ αυτά τα βιβλία αναφέρεται και, μάλιστα, παραβιάζοντας ανοικτές θύρες, αφού ο π. Χρυσόστομος αποδοκιμάζει ρητώς και  κατηγορηματικώς την φιλοσοφία και την επιχειρηματολογία των αποκρυφιστών),  ούτε λύεται με την αμφισβήτηση της γνησιότητος των συγγραμμάτων των Ρώσων  Αγίων και Πνευματικών Πατέρων. Για τη λύση του προβλήματος απαιτείται επιστημοσύνη αληθινή, Ορθόδοξη Θεολογία και  Ορθόδοξη  Ανθρωπολογία.  Αυτό επιχειρήσαμε με το περιοδικό μας.  Ένα διάλογο περιωπής. Για την  Ενότητα του  Ορθοδόξου πληρώματος. Φαίνεται, όμως, πως δεν είναι οι συνθήκες ώριμες για τέτοιου είδους συζητήσεις αλλά μόνο για έριδες και διχαστικές αντιπαραθέσεις. Φαίνεται ακόμη, πως έπαψε πια να μετράη στους επιτελικούς “πνευματικούς κύκλους” η προϊστορία και η ιστορία κάθε Κληρικού, δηλαδή το ποιος πραγματικά είναι, αλλά μετράει μόνο το αν αυτό που επιχειρεί εγκρίνεται από κάποιους! Γι’ αυτό, επειδή διαπιστώσαμε ότι πλέον «ουδέν ωφελεί αλλά μάλλον θόρυβος γίνεται» και ότι η εξέλιξη του εγχειρήματός μας οδηγεί αντίθετα από τον αρχικό μας σκοπό, δηλώνουμε ότι το περιοδικό μας αποσύρεται πλέον από την προσπάθεια περαιτέρω συζητήσεως του θέματος. Ευχαριστώ πολύ για την φιλοξενία  π. Βασίλειος Ε. Βολουδάκης

   

    Αν και το Εγκόλπιο δεν εμπλέκεται άμεσα τουλάχιστον με το θέμα παρά μόνο επειδή αναδημοσίευσε το άρθρο-απάντηση του καθηγητού κ.Καρακατσάνη από την ιστοσελίδα της Ι.Μ.Γλυφάδος, εν τούτοις δεχθήκαμε με χαρά να δημοσιεύσουμε την επιστολή του π.Βασιλείου ο οποίος πράγματι έχει ξεκάθαρη θέση για το αποκρυφιστικό υπόβαθρο των λεγομένων ενεργειακών θεραπειών. Ωστόσο οφείλουμε να κάνουμε μερικές επισημάνσεις σχετικές με το άρθρο του π. Χρυσοστόμου Τροχαλάκη.

Ο π.Χρυσόστομος γνωρίζει ότι 2 Πανορθόδοξες Συνδιασκέψεις για θέματα αιρέσεων και παραθρησκείας, έχουν καταδικάσει τις εναλλακτικές θεραπείες (ομοιοπαθητική, βελονισμό κλπ) με πορίσματα ‘ταφόπλακες’ τα οποία έχουν συνυπογράψει ΟΛΕΣ οι Ορθόδοξες Εκκλησίες;

Ήδη από το 1997 η Θ’ Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη ξεκαθάρισε το θέμα λέγοντας ότι: Οι «ανορθόδοξες» (κατά τον Ιατρικό Σύλλογο Αθηνών) θεραπευτικές μέθοδοι γνωστότερες ευρύτερα ως εναλλακτικές θεραπείες, επαναφέρουν τον γιατρό – μάγο στην σύγχρονη κοινωνία. Τα τελευταία χρόνια οι αποκρυφιστικές και παραθρησκευτικές ομάδες χρησιμοποιούν τις «ανορθόδοξες θεραπευτικές μεθόδους» και άλλες αποκρυφιστικές τεχνικές για να εξαπλώσουν τις δοξασίες τους μέσω αρθρογράφων-δημοσιογράφων σε εφημερίδες και περιοδικά, ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς, προμηθευτές δι’ αλληλογραφίας, καταστήματα υγιεινής διατροφής, δια θεραπευτικών «θρησκευτικών» πρακτικών, βοτανολογίας, ομοιοπαθητικής, ψυχοθεραπευτικής κ.α. Οι πλείστες από τις μεθόδους και τεχνικές αυτές θεμελιώνονται σε ασυμβίβαστη με την Ορθόδοξη πίστη και ζωή κοσμοθεωριακή τοποθέτηση και εμπλέκουν μέσα στις διαδικασίες τους τον ανατολικό μυστικισμό, την μαγεία – σατανισμό και τις αντιχριστιανικές αντιλήψεις της «Νέας Εποχής». (Από τα πορίσματα της Θ’ Πανορθόδοξης Συνδιάσκεψης  για τις «εναλλακτικές θεραπείες»). Αλλά και η ΚΒ’ το 2010 αποσαφηνίζει τυχόν παρερμηνείες λέγοντας ότι: «Σε όλες τις όποιας μορφής εκφάνσεις της μαγείας έχομε έντονη παρουσία και ενέργεια δαιμονικών πνευμάτων, που ενεργούν και στις λεγόμενες «εναλλακτι­κές θεραπείες», όπως το «Ρείκι», η αγγελοθεραπεία, ή σαμανιστική θεραπεία κ.α. ανάλογα, έστω κι αν αυτές, για παραπλά­νηση, συνήθως αυτοπροβάλλονται ως ου­δέτερες ή άχρωμες θρησκευτικά». (Από τα πορίσματα της ΚΒ’ Πανορθοδόξου Συνδιασκέψεως για τον αποκρυφισμό) 

   Εδώ το θέμα έπρεπε ήδη να έχει κλείσει ή τουλάχιστον να βάλει σε σκέψεις τον κάθε Ορθόδοξο ομοιοπαθητικό. Αντιθέτως όμως, διαπιστώνουμε ότι όχι μόνο παραβλέπονται αποφάσεις που πάρθηκαν από ΟΛΕΣ τις Ορθόδοξες Εκκλησίες αλλά οι Ορθόδοξοι ομοιοπαθητικοί επιπροσθέτως επικαλούνται Πατερικά κείμενα ώστε να επιβεβαιώσουν τις απόψεις τους. Ο π. Χρυσόστομος Τροχαλάκης, ο οποίος  είναι ο ίδιος Ομοιοπαθητικός, χρησιμοποιεί τέτοια Πατερικά κείμενα και συγκεκριμένα του Αγίου Γρηγορίου του θεολόγου. Μεταφέρουμε από το άρθρο του το σχετικό  απόσπασμα:

«Η Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἔχει ἐκπεφρασμένη γνώμη γιά τήν Ὁμοιοπαθητική διά τῶν Ἁγίων Πατέρων της, τῶν νεωτέρων ἀλλά καί τῶν παλαιοτέρων. Ἐπιλεκτικά θά ἀναφέρουμε μερικά ἀποσπάσματα ἐκ τῶν διαπρεπῶν Θεολόγων Ἁγίων Πατέρων τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, μέ πρῶτον τόν Ἅγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο, ὁ ὁποῖος λέγει: 

«Προσώζεσαν καὶ ἐσάπησαν οἱ μώλωπές μου ἀπὸ προσώπου τῆς ἀφροσύνης μου· εἰ μὲν οὕτως ἔχῃς͵ ὡς μηδὲ τὴν θεραπείαν ἐπιζητεῖν͵ μηδὲ τὸν τρόπον εἰδέναι τῆς σῆς ἰάσεως͵ φεῦ τῆς πληγῆς ὄντως͵ καὶ τῆς εἰς βάθος ταλαιπωρίας Εἰ δὲ μήπω παντελῶς ἀπέγνωσαι͵ μηδὲ ἀνιάτως ἔχῃς͵ πρόσελθε τῷ θεραπευτῇ καί δεήθητι και θεράπευσον τά τραύματα διά τῶν τραυμάτων, κτῆσαι τῷ ὁμοίῳ τό ὅμοιον». (P.G. 35.908.16-27) 

 Στό ἀνωτέρω ἀπόσπασμα ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ὑποδεικνύει στην ἐν ἁμαρτίαις οὖσαν ψυχήν τόν τρόπον τῆς πνευματικῆς αὐτῆς θεραπείας λέγοντας ὅτι ἡ θεραπεία τῆς ψυχῆς βρίσκεται στήν ἀπόκτηση, δηλαδή στήν ἐφαρμογή τῆς θεραπείας τοῦ ὁμοίου διά τοῦ ὁμοίου. «Πρόσελθε, λέγει, τῷ θεραπευτῇ καί δεήθητι καί θεράπευσον τά τραύματα διά τῶν τραυμάτων, κτῆσαι τῷ ὁμοίῳ τό ὅμοιον». Και ἀναφερόμενος στήν σάρκωση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, τῆς ἀπαραλλάκτου εἰκόνος τοῦ Πατρός, λέγει «Ὁ τοῦ Πατρὸς ὅρος καὶ λόγος· ἐπὶ τὴν ἰδίαν εἰκόνα χωρεῖ͵ καὶ σάρκα φορεῖ διὰ τὴν σάρκα͵ καὶ ψυχῇ νοερᾷ διὰ τὴν ἐμὴν ψυχὴν μίγνυται͵ τῷ ὁμοίῳ τὸ ὅμοιον ἀνακαθαίρων». (P.G. 36.325.26)»

    Το απόσπασμα αυτό είναι χαρακτηριστικό της παρανόησης που υπάρχει στον χώρο των Ομοιοπαθητικών απολογητών.

Η Ορθόδοξος Εκκλησία δεν έχει εκπεφρασμένη γνώμη για την Ομοιοπαθητική, δια των Αγίων Πατέρων της, απλούστατα διότι η Ομοιοπαθητική είναι ένα «φρούτο» των εσχάτων καιρών. Το αναφερόμενο απόσπασμα εκ του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου δεν έχει καμμία σχέση με την Ομοιοπαθητική. Στο απόσπασμα αυτό του Αγίου, «θεραπευτής» υπονοείται ο Χριστός και ως προτεινόμενη θεραπεία υπονοείται η δια της κακοπαθείας των έργων της μετανοίας και της ασκήσεως θεραπεία των παθών. Αυτή η ρήση του Αγίου δεν μπορεί να δικαιολογήση, αφ’ εαυτής, ούτε την θεωρία, ούτε την πρακτική της Ομοιοπαθητικής, διότι η Ορθόδοξη Θεραπευτική δεν έχει καμμία σχέση με την Ομοιοπαθητική, ούτε μπορεί να δικαιολογηθή οποιαδήποτε αναλογία. Ούτε το άλλο απόσπασμα, το αναφερόμενο στην σάρκωση του Λόγου έχει σχέση με την Ομοιοπαθητική. Βεβαίως, ο Χριστός ανακαθαίρει το όμοιον με το όμοιον, δηλ. την ανθρώπινη φύση προσλαμβάνων ανθρώπινη φύση, ώστε δια της νίκης της ανθρωπίνης Του φύσεως επί των διαβλητών ανθρωπίνων παθών και του θανάτου να δύναται η ιδική μας ανθρώπινη φύση να νικά τα πάθη και τον θάνατο, όμως εκείνο που έκανε ο Χριστός πάλι δεν μπορεί να δικαιολογήση, ούτε την θεωρία, ούτε την πρακτική της Ομοιοπαθητικής, διότι δεν μπορεί να δικαιολογηθή και εφαρμοσθή οποιαδήποτε αναλογία μεταξύ της θείας Οικονομίας και της Ομοιοπαθητικής.  π. Δαμασκηνός ο Αγιορείτης*

 

   Την ίδια διαστρέβλωση βλέπουμε να γίνεται και στον Άγιο Γρηγόριο Νύσσης. Συγκεκριμένα στο έργο του αγίου «Περί κατασκευής του ανθρώπου» ο π. Χρυσόστομος ανακάλυψε την «πηγή» της ομοιοπαθητικής την «Ζωτική Ενέργεια». Συγκεκριμένα αναφέρει: «Ἡ ζωτική ἐνέργεια ἤ ζωτική δύναμις εἶναι κατά τόν Ἅγιο Γρηγόριο Νύσσης μία πραγματικότητα τήν ὁποία ὁ Θεός ἐνέβαλε στό ζῶν σῶμα. Ὁ ἴδιος ὅρος ἔχει γιά τούς ἀποκρυφιστάς ἀποκρυφιστική σημασία».

Εδώ πρέπει να εξηγήσουμε τι εννοούν οι αποκρυφιστές/εναλλακτικοί με τον όρο «ζωτική ενέργεια». «Για τους εναλλακτικούς θεραπευτές όλα τα όντα, έμψυχα και άψυχα, «κολυμπούν» σε έναν ωκεανό ενέργειας. Όταν η ενέργεια αυτή ρέει ομαλά, έχουμε την κατάσταση της υγείας. Όταν η ενέργεια «μπλοκάρεται», έχουμε την ασθένεια. Η ενέργεια αυτή ονομάζεται με διάφορα ονόματα. Ο Γεώργιος Βυθούλκας, ο σύγχρονος «δάσκαλος» της Ομοιοπαθητικής, αποκαλεί την ενέργεια αυτή «συμπαντική ενέργεια» και γράφει ότι είναι η ίδια που αποκαλείται «Πράνα από τους Ινδουιστές, Θεραπευτική Δύναμη της Φύσης από τον Ιπποκράτη, Magnale από τον Βάν Χέλμοντ, Αστρικό φως από τους Καββαλιστές, Azorth από τους Αλχημιστές, Spiritus από τον Fludd, Οντική δύναμη από τον Ράϊχενμπαχ, Ζωικός μαγνητισμός από τον Μέσμερ, Αιθερική ενέργεια, ή Βιοενέργεια, ή Απλή ουσία από τους μυστικιστές και τους μεταφυσικούς όπως ο Σουέντεμποργκ, Ζωτική ενέργεια ή Ζωτική δύναμη ή Ζωτικό σώμα από τη βιταλιστική σχολή, Οργόνη από τον Ράιχ, Βιόπλασμα από τους Ρώσους ερευνητές κλπ.». («ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ» Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΓΙΑΤΡΟΥ-ΜΑΓΟΥ μοναχού Αρσενίου Βλιαγκόφτη, Δρ Θεολ. Πτ. Φιλολ.)

 Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης, άνθρωπος με βαθιά γνώση της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας και μεγάλες διανοητικές δυνατότητες, σε πολλά σημεία των έργων του αναπαράγει φιλοσοφικές και επιστημονικές θέσεις της εποχής του (όπως, για παράδειγμα, τις ανθρωπολογικές θέσεις της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας και ιατρικής στο έργο του «περί της κατασκευής του ανθρώπου»), τις οποίες συνδέει με τη θεολογία της Εκκλησίας, χρησιμοποιώντας, έτσι, τη φιλοσοφία και την επιστήμη της εποχής του ως εργαλεία, μέσω των οποίων αναπτύσσει διάφορα σημεία της χριστιανικής διδασκαλίας (και, εν προκειμένω, της ανθρωπολογίας).

Χρησιμοποιώντας, λοιπόν, ως γλωσσικό και εκφραστικό όργανο την αρχαιοελληνική φιλοσοφία κάνει ενίοτε χρήση φιλοσοφικών θεωρημάτων με βιταλιστικό περιεχόμενο (σαν αυτά που υπάρχουν στην πυθαγόρεια ή την αριστοτελική φιλοσοφία κ.α.). Η χρήση, όμως, αυτή δεν συνεπάγεται την αναγνώριση κάποια μορφής «θεοπνευστίας» ή «πατερικότητας» σε αυτά τα φιλοσοφικά θεωρήματα, ούτε, πολύ περισσότερο, σημαίνει, πως αυτά απηχούν την πίστη και τη διδασκαλία της Εκκλησίας. Ειδικότερα, στα έργα των Πατέρων θα συναντήσουμε πολλούς φιλοσοφικούς όρους (καταφατικούς και αποφατικούς, πλατωνικούς και αριστοτελικούς, στωικούς και νεοπλατωνικούς) και πολλά φιλοσοφικά θεωρήματα. Παρά, όμως, την όποια φαινομενική τους εξάρτηση από τη φιλοσοφία της εποχής τους, οι Πατέρες γνώριζαν, ότι η θέωση υπερβαίνει κατά πολύ κάθε κτιστή πραγματικότητα, και, συνεπώς, δεν υπόκειται σε καμία φιλοσοφική ορολογία και μέθοδο, σε καμία επιστημονική μελέτη και ανάλυση, σε καμία λογική ερμηνεία και αναγκαιότητα. Έτσι, λοιπόν, οι Πατέρες, έχοντας σαφή συνείδηση της ανωτέρω πραγματικότητας, χρησιμοποίησαν επιλεκτικά εκείνους τους φιλοσοφικούς όρους και εκείνα τα φιλοσοφικά θεωρήματα, που ήταν, κατά την κρίσης τους, τα πλέον κατάλληλα, για να εκφράσουν τη διδασκαλία της Εκκλησίας, αλλά ποτέ δεν υποδουλώθηκαν οι ίδιοι σε καμία φιλοσοφική ορολογία και σε κανένα φιλοσοφικό θεώρημα. Πιο απλά, για τους Πατέρες η φιλοσοφία, μπορούσε, να γίνει το κατάλληλο όργανο, μέσα από το οποίο θα εκφραζόταν η πίστη της Εκκλησίας, χωρίς, όμως, ποτέ να γίνουν οι ίδιοι οι Πατέρες πλατωνικοί, νεοπλατωνικοί, αριστοτελικοί, στωικοί, αποφατικοί ή καταφατικοί φιλόσοφοι.

Πάνω στη χρήση αυτών των «βιταλιστικών» θεωρημάτων της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας, που, ίσως, πράγματι χρησιμοποιούνται από τον άγιο Γρηγόριο Νύσσης προσπαθεί ο π.Χρυσόστομος να στηρίξει τη σχέση που, κατά τη λανθασμένη γνώμη του, συνδέει την πατερική θεολογία με το «θρησκευτικό» βιταλισμό, που ο ίδιος εκπροσωπεί, με σκοπό, φυσικά, να «αποδείξει» την κοινότητα (ή, ακόμη, και την ταυτότητα) της δικής του ξενόφερτης διδασκαλίας με τη διδασκαλία των Πατέρων, γενικότερα, και, εν προκειμένω, με τη διδασκαλία του αγίου Γρηγορίου Νύσσης.

   Στο έργο του Αγίου Γρηγορίου Νύσσης «περί κατασκευής του ανθρώπου» υπάρχουν 15 σχετικές αναφορές στη λέξη ζωτικός. Τα αποσπάσματα με τις αναφερόμενες λέξεις είναι τα παρακάτω:

---

Ἐπεὶ δὲ καὶ τῷ ἥπατι μάλιστα τῆς τοῦ θερμοῦ συνεργίας ἦν χρεία πρὸς τὴν τῶν ὑγρῶν ἐξαιμάτωσιν, ἀφέστηκε δὲ τοῦτο τῆς καρδίας κατὰ τὴν θέσιν  (οὐ γὰρ ἦν,  οἶμαι,  δυνατὸν ἀρχήν τινα καὶ ῥίζαν ζωτικῆς οὖσαν δυνάμεως, περὶ τὴν ἑτέραν ἀρχὴν στενοχωρεῖσθαι),  ὡς ἂν μή τι τῆς οἰκονομίας ἐν τῇ ἀποστάσει τῆς θερμαντικῆς οὐσίας παραβλαβείη· πόρος νευρώδης  (ἀρτηρία δὲ τοῦτο παρὰ τῶν ταῦτα σοφῶν ὀνομάζεται)  ἀναδεξάμενος τῆς καρδίας τὸ ἔμπυρον πνεῦμα,  φέρει παρὰ τὸ ἧπαρ,  αὐτοῦ που παρὰ τὴν εἴσοδον τῶν ὑγρῶν συνεστομωμένος,  καὶ ἀναζέσας διὰ τῆς θερμότητος τὴν ὑγρασίαν, ἐναπο τίθεταί τι τῷ ὑγρῷ τῆς τοῦ πυρὸς συγγενείας,  τῇ πυροειδεῖ χρόᾳ τὸ τοῦ αἵματος εἶδος καταφοινίξας.  Εἶτα ἐκεῖθεν ἀφορμηθέντες δίδυμοί τινες ὀχετοὶ, τὸ οἰκεῖον ἑκάτερος σωληνοειδῶς περιέχοντες πνεῦμά τε καὶ αἷμα,  ὡς ἂν εὐπόρευτον εἴη,  τὸ ὑγρόν τε τοῦ θερμοῦ κινήσει συμπαροδεῦον καὶ κουφι ζόμενον, ἐφ’ ἅπαν τὸ σῶμα πολυσχιδῶς κατα σπείρονται,  εἰς μυρίας ὀχετῶν ἀρχάς τε καὶ διαφύσεις κατὰ πᾶν μέρος διασχιζόμενοι. Μιχθεῖσαι δὲ πρὸς ἀλλήλας τῶν ζωτικῶν δυνάμεων αἱ δύο ἀρχαὶ, ἤ τε τὸ θερμὸν πανταχῆ κατὰ τὸ σῶμα, καὶ ἡ τὸ ὑγρὸν ἐπιπέμπουσα, καθάπερ τινὰ δανεισμὸν ἀναγκαῖον ἐκ τῶν οἰκείων τῇ ἀρχηγικωτέρᾳ τῆς ζωτικῆς οἰκονομίας δυνάμει δωροφοροῦσιν. 

---

 Ἡ δὲ διὰ τούτων διεξιοῦσα δύναμις αὐτοκέλευστον ἔχει τινὰ τὴν ὁρμὴν,  προαιρετικῷ πνεύματι κατά τινα φύσεως οἰκονομίαν ἐν τοῖς καθέκαστον ἐνεργουμένη. Ῥίζα δὲ πάντων ἀπεδείχθη καὶ ἀρχὴ τῶν κατὰ τὰ νεῦρα κινήσεων,  ὁ τὸν ἐγκέφαλον περιέχων νευρώδης ὑμήν. Οὐκέτι οὖν ἡγούμεθα δεῖν πολυπραγμονεῖν περί τε τῶν ζωτικῶν μορίων,  τὸ τοιοῦτόν ἐστιν,  ἐν τούτῳ δειχθείσης τῆς κινητικῆς ἐνεργείας.  Ὅτι δὲ μέγιστόν τι συντελεῖ πρὸς τὴν ζωὴν ὁ ἐγκέφαλος, ἐναργῶς τὸ ἐξ ἐναντίου συμβαῖνον δηλοῖ. Εἰ γάρ τινα τρῶσιν ἢ ῥῆξιν ὁ περὶ αὐτὸν ὑμὴν πάθοι, εὐθὺς ἐπηκολούθησε τῷ πάθει ὁ θάνατος, οὐδὲ πρὸς τὸ ἀκαρὲς τῆς φύσεως ἀντισχούσης τῇ τρώσει,  ὥσπερ θεμελίου τινὸς ὑποσπασθέντος ὅλον τὸ οἰκοδόμημα συγκατεσείσθη τῷ μέρει· οὗ τοίνυν παθόντος πρό δηλός ἐστιν ἡ τοῦ παντὸς ζώου διαφθορὰ, τοῦτο κυρίως ἂν τῆς ζωῆς τὴν αἰτίαν ἔχειν ὁμολογοῖτο. Ἐπειδὴ δὲ καὶ τῶν παυσαμένων τοῦ ζῇν κατασβεσθείσης τῆς ἐγκειμένης τῇ φύσει θερμότητος, τὸ νεκρωθὲν καταψύχεται,  διὰ τοῦτο καὶ ἐν τῷ θερμῷ τὴν ζωτικὴν αἰτίαν κατενοήσαμεν. 

---

∆ιὰ τοῦτο σιτίοις τε καὶ ποτοῖς ἀναπληροῖ τὸ ἐνδέον, ἑλκτικήν τινα τοῦ λείποντος δύναμιν καὶ ἀπωστικὴν τοῦ περιττεύοντος ἐνθεῖσα τῷ σώματι, οὐδὲ πρὸς τοῦτο τοῦ ἐγκαρδίου πυρὸς μικρὰν παρεχο μένου τῇ φύσει συνέργειαν. Ἐπειδὴ γὰρ τὸ κυριώτατον τῶν ζωτικῶν μορίων κατὰ τὸν ἀποδοθέντα λόγον ἡ καρδία ἐστὶν, ἡ τῷ θερμῷ πνεύματι ζωπυροῦσα τὰ καθέκαστον μέρη,  πανταχόθεν αὐτὴν ἐνεργὸν εἶναι τῷ δραστικῷ τῆς δυνάμεως,  ὁ πλάστης ἡμῶν ἐποίησεν,  ὡς ἂν μηδὲν αὐτῆς μέρος

---

Ἐπὶ δὲ τῶν τελειοτέρων οὐχ οὕτως γίνεται.  Καθηγεῖται γὰρ ὁ νοῦς,  λόγῳ καὶ οὐχὶ πάθει τὸ λυσιτελὲς προαιρούμενος· ἡ δὲ φύσις κατ’ ἴχνος ἕπεται τῷ προκαθηγουμένῳ. Ἐπειδὴ δὲ τρεῖς κατὰ τὴν ζωτικὴν δύναμιν διαφορὰς ὁ λόγος εὗρε,  τὴν μὲν τρεφομένην χωρὶς αἰσθήσεως,  τὴν δὲ τρεφομένην μὲν καὶ αὐξανομένην, ἀμοιροῦ σαν δὲ τῆς λογικῆς ἐνεργείας, τὴν δὲ λογικὴν καὶ τελείαν δι’ ἁπάσης διήκουσαν τῆς δυνάμεως, ὡς καὶ ἐν ἐκείναις εἶναι καὶ τῆς νοερᾶς τὸ πλέον ἔχειν· μηδεὶς διὰ τούτων ὑπονοείτω τρεῖς συγκεκροτῆσθαι ψυχὰς ἐν τῷ ἀνθρωπίνῳ συγκρίματι,  ἐν ἰδίαις περι γραφαῖς θεωρουμένας,  ὥστε συγκρότημά τι πολλῶν ψυχῶν τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν εἶναι νομίζειν. Ἀλλ’ ἡ μὲν ἀληθής τε καὶ τελεία ψυχὴ, μία τῇ φύσει ἐστὶν, ἡ νοερά τε καὶ ἄϋλος, ἡ διὰ τῶν αἰσθήσεων τῇ ὑλικῇ καταμιγνυμένη φύσει. Τὸ δὲ ὑλῶδες ἅπαν ἐν τροπῇ τε καὶ ἀλλοιώσει κείμενον,  εἰ μὲν μετέχοι τῆς ψυ χούσης δυνάμεως,  κατὰ αὔξησιν κινηθήσεται· εἰ δὲ ἀποπέσοι τῆς ζωτικῆς ἐνεργείας,  εἰς φθορὰν ἀναλύσει τὴν κίνησιν.  Οὔτε οὖν αἴσθησις χωρὶς ὑλικῆς οὐσίας,  οὔτε τῆς νοερᾶς δυνάμεως χωρὶς, αἰσθήσεως ἐνέργεια γίνεται. 

---

 Οὕτω τοίνυν καὶ τῆς ψυχῆς ἐν τῷ νοερῷ τε καὶ λογικῷ τὸ τέλειον  ἐχούσης, πᾶν ὁ μὴ τοῦτό ἐστιν, ὁμώνυμον μὲν εἶναι δύναται τῇ ψυχῇ, οὐ μὴν καὶ ὄντως ψυχὴ, ἀλλά τις ἐνέργεια ζωτικὴ, τῇ τῆς ψυχῆς κλήσει συγκεκριμένη. ∆ιὸ καὶ τὴν τῶν ἀλόγων φύσιν,  ὡς οὐ πόῤῥω τῆς φυσικῆς ταύτης ζωῆς κειμένην, ὁμοίως ἔδωκε τῇ χρήσει τοῦ ἀνθρώπου,  ὁ τὰ καθ’  ἕκαστον νομοθε τήσας,  ὡς ἀντὶ λαχάνου τοῖς μετέχουσιν εἶναι.  Πάντα γὰρ,  φησὶ,  τὰ κρέα φάγεσθε,  ὡς λάχανα χόρτου. 

---

Τίς γὰρ ἑαυτὸν βλέπων, λόγῳ δεῖται τὴν οἰκείαν φύσιν διδάσκεσθαι; δυνατὸν γάρ ἐστι τὸν τῆς ζωῆς τρόπον κατανοήσαντα,  καὶ ὡς πρὸς πᾶσαν ζωτικὴν ἐνέργειαν ἐπιτηδείως ἔχει τὸ σῶμα καταμαθόντα, γνῶναι περὶ τί κατησχολήθη τὸ φυσικὸν τῆς ψυχῆς παρὰ τὴν πρώτην τοῦ γινομένον διάπλασιν.  Ὥστε καὶ διὰ τούτου φανερὸν εἶναι τοῖς οὐκ ἀνεπισκέπτοις, τὸ μὴ νεκρόν τε καὶ ἄψυχον ἐν τῷ ἐργαστηρίῳ γενέσθαι τῆς φύσεως,  ὃ πρὸς τὴν τοῦ ζώου φυτείαν ἐκ τοῦ ζῶντος σώματος ἀποσπασθὲν ἐνετέθη. Καὶ γὰρ καὶ τῶν καρπῶν τὰς ἐντεριώνας, καὶ τὰς τῶν ῥιζῶν ἀποσπάδας οὐ νεκρωθεί σας τῆς ἐγκειμένης τῇ φύσει ζωτικῆς δυνάμεως τῇ γῇ καταβάλλομεν, ἀλλὰ συντηρούσας ἐν ἑαυταῖς κε κρυμμένην μὲν, ζῶσαν δὲ πάντως τοῦ πρωτοτύπου τὴν ἰδιότητα. 

---

   Νομίζω πως δεν χρειάζονται ιδιαίτερες θεολογικές γνώσεις για να καταλάβει κάποιος ότι η ζωτική ενέργεια της ομοιοπαθητικής και του αποκρυφισμού δεν έχει καμμιά σχέση με την χρήση που της κάνει ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης.

    Μετά τους Πατέρες και τον άγιο Γρηγόριο Νύσσης, σειρά έχουν οι Ρώσσοι άγιοι! Και εδώ οι ομοιοπαθητικοί απολογητές θεωρούν ότι η αναφορά κάποιων ονομάτων Ρώσσων αγίων μπορεί να επιφέρει τη θεολογική «νομιμοποίηση» της ομοιοπαθητικής. Το επιχείρημα που επαναλαμβάνει ο π.Χρυσόστομος Τροχαλάκης είναι παλιό και έχει γίνει «σημαία» σε περιοδικά, έντυπα ή ψηφιακά, του εναλλακτικού χώρου. Αυτό όμως που προκαλεί πραγματικά τη λογική του καλοπροαίρετου ερευνητή είναι το εξής. Αν οι ρώσσοι άγιοι είναι υπέρ της ομοιοπαθητικής και κάποιοι την εφάρμοζαν κιόλας τότε γιατί η Ρωσσική Εκκλησία έχει λάβει ξεκάθαρη θέση κατά της ομοιοπαθητικής; Αυτό είναι κάτι που πρέπει να προβληματίσει όποιους ερευνούν το θέμα.

Εμείς παρουσιάζουμε για πρώτη φορά την θέση του καθηγητού κ.Αλέξανδρου Ντβόρκιν προέδρου του αντιαιρετικού κέντρου «ΑΓΙΟΣ ΕΙΡΗΝΑΙΟΣ» της Μόσχας -Το κέντρο δημιουργήθηκε με την ευλογία του Αγιωτάτου Πατριάρχη κ.κ. Αλέξιου ΙΙ, και ασχολείται με τα προβλήματα των νέων θρησκευτικών κινημάτων, αιρέσων και λατρειών. – ο οποίος και μας είπε τα εξής:

1. We have to recognise that even saints have right to be mistaken. Only one Christ is without mistake and without sin. 2. None of the saints mentioned by you were doctors or had academic background, The medicine back then was still very primitive and new ideas/theories appeared almost daily. None of these saints had means to check whether they are true of false. 3. Medicine was something peripheral for all of them, so they could afford not to study the matter thoroghly and just had to belive those who informed them about the matter. 4. Fr. John of Kronshtat had never been a homoeopatist. All he has done was once he had blessed a homoeopatist pharmacy. More over, if you carefully read what he had said then, you will see that he did not at all undestand what is homoeopathy – he had taken it for something else. For example, he had compared homoeopathy with the Holy Communion. However, in fact – it is the opposite. Homoeopathists believe that poison is micro doses can heal the decease. If we believe that then in reference to Holy Communion it would mean that the sin could be overcome by the micro doses of the same sin? I would not continue to avoid blasphemy. So, you can see that St, John of Kronshtat could not have meant this at all. 5. Sts Theophanes the Recluse and Seraphim (Chichagov) indeed practiced homoeopathy, but, as I said before, it was their private mistakes. After all back then the science could not count moleculas and did not know that in homoeopathic solutios there was not a single molecula of the “healing substance”. ALD Prof. Alexander L. Dvorkin Μετάφραση δική μας: 1. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι ακόμα και οι άγιοι έχουν δικαίωμα να κάνουν λάθος. Μόνο ο Χριστός είναι ένας, χωρίς λάθος και χωρίς αμαρτία. 2. Οι άγιοι που αναφέρονται δεν ήταν γιατροί και δεν είχαν ακαδημαϊκό υπόβαθρο. Τα φάρμακα τότε ήταν ακόμα πολύ πρωτόγονα και νέες ιδέες / θεωρίες εμφανίζονταν σχεδόν καθημερινά. Κανένας από αυτούς τους αγίους δεν είχε τα μέσα για να ελέγξει την αλήθεια ή το ψέμα όλων αυτών. 3. Η Ιατρική ήταν κάτι περιφεριακό για αυτούς, έτσι θα μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά να μην μελετήσουν το θέμα προσεκτικά και απλά έπρεπε να πιστέψουν εκείνους που τους ενημέρωσαν για το θέμα. 4. Ο Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης ποτέ δεν υπήρξε ομοιοπαθητικός. Το μόνο που έκανε ήταν κάποτε να ευλογήσει (μάλλον εννοεί την τέλεση αγιασμού εγκαινίων ή κάτι αντίστοιχο) φαρμακείο. Πιο πάνω, αν διαβάσετε προσεκτικά τι είχε πει τότε, θα δείτε ότι δεν είχε κατανοήσει καθόλου τι είναι η Ομοιοπαθητική – την είχε πάρει για κάτι άλλο. Για παράδειγμα, είχε συγκρίνει την ομοιοπαθητική με τη Θεία Μετάληψη. Ωστόσο, στην πραγματικότητα – αυτό είναι το αντίθετο. Οι ομοιοπαθητικοί πιστεύουν ότι το δηλητήριο σε πολύ μικρές δόσεις μπορεί να θεραπεύσει την ασθένεια. Αν πιστεύουμε αυτό τότε η αναφορά στην Θεία Κοινωνία σημαίνει ότι η αμαρτία θα μπορούσε να ξεπεραστεί από τις μικρο-δόσεις της ίδιας αμαρτίας; Εγώ δεν θα συνεχίσω για να αποφύγω την βλασφημία. Έτσι, μπορείτε να δείτε ότι ο Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης δεν θα μπορούσε να εννοεί αυτό. 5. Οι Άγιοι Θεοφάνης ο Έγκλειστος και Σεραφείμ (Chichagov) ασκούσαν πράγματι την ομοιοπαθητική, αλλά, όπως είπα πριν, ότι ήταν προσωπικά τους  λάθη. Άλλωστε τότε η επιστήμη δεν μπορούσε να μετρήσει τα μόρια και δεν ήξεραν ότι στο ομοιοπαθητικό σκεύασμα δεν υπήρξε ούτε ένα μόριο της “θεραπευτικής ουσίας”. Καθ. Αλέξανδρος Λ. Ντβόρκιν

   

   Η σελίδα μας στο θέμα των ρώσσων ομοιοπαθητικών αγίων ετοιμάζει αναλυτική εργασία μεταφράζοντας και ερευνώντας τα πρωτότυπα κείμενα στη ρωσσική γλώσσα. Τα πρώτα συμπεράσματά μας είναι ότι ενω κάποιοι άγιοι παρουσιάζονται ως θιασώτες της ομοιοπαθητικής εντούτοις στα κείμενά τους δεν φαίνεται κάτι τέτοιο. Αντιθέτως προτρέπουν τους ασθενείς να επισκέπτονται τους ιατρούς και να λαμβάνουν τις κλασικές θεραπείες. Αναλυτικά όμως θα τα παρουσιάσουμε όταν ολοκληρωθεί αυτή η έρευνα.

   Εν κατακλείδι το θέμα της Ομοιοπαθητικής είτε εξεταστεί μέσα από τις αποκρυφιστικές απόψεις (τις οποίες δηλώνει ότι δεν αποδέχεται ο π.Χρυσόστομος Τροχαλάκης) είτε δια μέσω άλλων (βότανα, φυσικά προϊόντα κλπ) έρχεται σε σύγκρουση με την Ορθόδοξη πίστη λόγω του μηχανισμού της δυναμοποιήσεως. Η δυναμοποίηση είναι η λέξη κλειδί της ομοιοπαθητικής και προσδιορίζει τον λεγόμενο «εμπνευματισμό» της ύλης όπως επισημαίνει ο μακαριστός π.Αντώνιος Αλεβιζόπουλος: «… αιτία των ασθενειών είναι η διαταραχή ή η αλλοίωση της πνευματοειδούς ζωτικής δύναμης ενός «άυλου όντος», που ζωοποιεί τον υλικό μηχανισμό. Αυτή η διαταραχή ταυτί­ζεται κατά ένα τρόπο με την επέμβαση «εχθρικής δυνά­μεως», όπως είναι η αρνητική σκέψη, η φαντασία, η αυ­θυποβολή. Κάθε αρνητική σκέψη ή επιθυμία, αποτελεί την πρώτη «ευαισθησία» που στο υλικό επίπεδο εκδηλώνεται ως α­σθένεια. Για να αντιμετωπιστεί, πρέπει να αποκατασταθεί και πάλι η αρμονική ροή της καθαρής ενέργειας. Έτσι θα προκληθεί όμοια δράση με την άυλη αιτία της ασθενείας, όμως σε υψηλότερο βαθμό από εκείνον της α­πλής ουσίας στον άνθρωπο. Άρα, το δυναμοποιημένο φάρμακο θα εξουσιάσει και θα εξαφανίσει την αναισθη­σία του ανθρώπου και δεν θα την αφήσει να εισρεύσει στο εσώτατο είναι του. Η εισροή αυτής της ενέργειας στον άνθρωπο, ανοίγει τα ανώτερα πνευματικά του κέντρα και από εκεί εισρέει σ’ αυτόν η πνευματική και ουράνια ενέργεια και η ανθρω­πότητα οδηγείται σε μία νέα εποχή. Σύμφωνα με την φιλοσοφία αυτή, όταν εισρεύσει στον άνθρωπο η σωστή ποιότητα και ποσότητα ενεργείας, ε­ξουδετερώνονται τα «εμπόδια τού νου» και αναπτύσσον­ται οι ικανότητες του ανθρώπου στο έπακρο. Προς τούτο ως μόνη λύση προσφέρεται η «δυναμοποίηση της φαρμακευτικής ουσίας», δηλαδή η εξύψωσή της σε ανώτερο επίπεδο από την απλή ουσία του ανθρώπου. Αποτελεί είδος «εκπνευματισμού της ύλης», η απαλ­λαγή της από το φυσικό στοιχείο. Έτσι έρχεται στην ε­πιφάνεια η εσωτερική φύση των ουσιών που «δυναμοποιούνται». Πρόκειται αναμφίβολα για είδος πνευματικής αλχη­μείας, για διαδικασία μεταβολής του ακατέργαστου «με­τάλλου» σε «χρυσό», δηλαδή στην ενιαία και μοναδική φύση όλων των όντων (ορυκτά, φυτά, ζωικά όντα κ.α.) που είναι η καθαρή ενέργεια».

Για να καταλήξει με το εξής αποκαλυπτικό: «Πρόκειται για σύστημα αυτοπραγμάτωσης και σωτηρίας, αυτοεξέλιξης του ανθρώπου, το οποίο ακυρώνει την εν Χριστώ σωτηρία, δηλαδή ολόκληρο το ευαγγέλιο του Ιησού Χριστού».  (π.ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΥ «Ο ΑΠΟΚΡΥΦΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ» ΤΕΥΧΟΣ Γ’ ΑΛΧΗΜΕΙΑ – ΑΘΗΝΑ 1995)

Με εκτίμηση

Αντιαιρετικόν Εγκόλπιον

ΣΗΜΕΙΩΣΗ:

* Από τον π.Δαμασκηνό ζητήσαμε να μας σχολιάσει το απόσπασμα από το άρθρο του π. Χρυσοστόμου Τροχαλάκη που υπάρχει εντός των εισαγωγικών και το οποίο και του δώσαμε ανυπόγραφο:

 «Η Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἔχει ἐκπεφρασμένη γνώμη γιά τήν Ὁμοιοπαθητική διά τῶν Ἁγίων Πατέρων της, τῶν νεωτέρων ἀλλά καί τῶν παλαιοτέρων. Ἐπιλεκτικά θά ἀναφέρουμε μερικά ἀποσπάσματα ἐκ τῶν διαπρεπῶν Θεολόγων Ἁγίων Πατέρων τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, μέ πρῶτον τόν Ἅγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο, ὁ ὁποῖος λέγει: «Προσώζεσαν καὶ ἐσάπησαν οἱ μώλωπές μου ἀπὸ προσώπου τῆς ἀφροσύνης μου· εἰ μὲν οὕτως ἔχῃς͵ ὡς μηδὲ τὴν θεραπείαν ἐπιζητεῖν͵ μηδὲ τὸν τρόπον εἰδέναι τῆς σῆς ἰάσεως͵ φεῦ τῆς πληγῆς ὄντως͵ καὶ τῆς εἰς βάθος ταλαιπωρίας Εἰ δὲ μήπω παντελῶς ἀπέγνωσαι͵ μηδὲ ἀνιάτως ἔχῃς͵ πρόσελθε τῷ θεραπευτῇ καί δεήθητι και θεράπευσον τά τραύματα διά τῶν τραυμάτων, κτῆσαι τῷ ὁμοίῳ  τό ὅμοιον». (P.G. 35.908.16-27) Στό ἀνωτέρω ἀπόσπασμα ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ὑποδεικνύει στην ἐν ἁμαρτίαις οὖσαν ψυχήν τόν τρόπον τῆς πνευματικῆς αὐτῆς θεραπείας λέγοντας ὅτι ἡ θεραπεία τῆς ψυχῆς βρίσκεται στήν ἀπόκτηση, δηλαδή στήν ἐφαρμογή τῆς θεραπείας τοῦ ὁμοίου διά τοῦ ὁμοίου. «Πρόσελθε, λέγει, τῷ θεραπευτῇ καί δεήθητι καί θεράπευσον τά τραύματα διά τῶν τραυμάτων, κτῆσαι τῷ ὁμοίῳ τό ὅμοιον». Και ἀναφερόμενος στήν σάρκωση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, τῆς ἀπαραλλάκτου εἰκόνος τοῦ Πατρός, λέγει «Ὁ τοῦ Πατρὸς ὅρος καὶ λόγος· ἐπὶ τὴν ἰδίαν εἰκόνα χωρεῖ͵ καὶ σάρκα φορεῖ διὰ τὴν σάρκα͵ καὶ ψυχῇ νοερᾷ διὰ τὴν ἐμὴν ψυχὴν μίγνυται͵ τῷ ὁμοίῳ τὸ ὅμοιον ἀνακαθαίρων». (P.G. 36.325.26)» .

Ο π.Δαμασκηνός κατέθεσε γραπτώς την κριτική του επί του κειμένου και εμείς την αναρτήσαμε, παρεμβάλοντάς την σε μεγαλύτερο και εκτενέστερο κείμενο το οποίο αποτελεί και την απάντησή μας. Εκ των υστέρων θεωρήσαμε σκόπιμο να αποκαλύψουμε τον εκφραστή αυτής της σύντομης κριτικής, τον π.Δαμασκηνό τον Αγιορείτη, ο οποίος δεν επιθυμεί να επανέλθει στο θέμα, ούτε να ανταλλάξει αλληλογραφία με οιονδήποτε θα είχε αντιρρήσεις στην κριτική του. (03 Αυγ 2012)

 Αντιαιρετικόν Ἐγκόλπιον